تا آنجا که به خاطر دارم بیشتر از 20 سال است که چهره استان سیستان و بلوچستان با سوخت فروشیها ی غیر مجاز در مسیر جاده ها، در حاشیه شهرها و حتی خیابان ها بسیار زشت و زننده شده، به گونه ای که تعداد زیادی از جوانان استان هر یک 20 تا 30 گالن 20 لیتری پراز بنزین را در حاشیه جاده ها یا میادین و خیابان ها در اختیار دارند.
و سوخت را به متقاضیان با 5 تا 7 برابر قیمت بستگی به شرایط و موقعیت و فاصله تا پمپ بنزین‌ها عرضه می‌دارند، درکنار آنها صف‌های طولانی پمپ بنزین‌ها است که هر کس برای خرید بنزین قانونی سهمیه‌ای حداقل نیم تا یک ساعت یا بیشتر باید تحمل ماندن در صف بنزین را بنماید، که آن هم به زشتی جلوه استان و البته بر رنج و ناراحتی شهروندان می‌افزاید. اما مهمتر از دو مورد فوق ماشین‌های سوخت کشی در قالب پژو، وانت و نیسان می‌باشد که هر یک از 1000 تا 2 یا 3 هزار لیتر را در گالن‌ها یا مشکهای بزرگ طناب پیچ شده به سوی مرزها با سرعت زیاد در حرکت هستند، آنقدر سرعت اینها زیاد است که ماشین‌ها و راننده‌هایشان با نام شوتی ها شهرت یافته‌اند، تخصص این شوتی‌ها رساندن بنزین یا گازوئیل به سرحد مرزهای خاص و فروش آن به 10 تا 20برابر قیمت به اتباع پاکستانی (عمدتاً) می‌باشد. غالب جاده‌های استان به ویژه در بخشهای میانی و جنوبی تحت تاثیر حرکت این سوخت‌کش‌هاست و متاسفانه هر از گاهی و بسیار فراوان شاهد سوانح و حوادث ناشی از تصادف این ماشین‌ها با دیگران و حتی آتش گرفتن آنها هستیم.
هیچکس آگاهی درست و دقیق از میزان صادرات غیر قانونی وغیر مجاز این نوع سوخت بری ندارد و قطعاً روزانه بالغ بر صدها هزار لیتر و سالانه چند صد میلیون لیتر سوخت از این طریق از کشور خارج می‌شود. حال چند سوال اساسی در این رابطه وجود دارد:
1_آیا مسئولین شرکت نفت در مرکز و استان از این حجم تخلف و صادرات غیر مجاز سوخت خبر دارند؟ که قطعاً مطلع هستند.
2_آیا شرکت نفت طی 20 سال گذشته گزارش و تحلیل روشنی در این زمینه همراه با عارضه یابی و وتبعات اقتصادی و اجتماعی این پدیده تهیه و به اطلاع مقامات مسئول رسانده است؟
3_این حجم عظیم سوخت که در مجرای غیرقانونی و غیر مجاز در داخل استان و در مرزها عرضه می‌شود از چه مبادی مشخصی تهیه و فراهم می‌شود؟از پمپ بنزین‌های استان‌های اطراف؟ از پمپ بنزین های استان، از پالایشگاه‌ها؟بعضی بر این باورند که در عقبه این شبکه بزرگ، کم و بیش خود شرکت نفت به طور مستقیم یا غیر مستقیم با هدف تامین درآمد وجود دارد که اگر صحت داشته باشد باید به حال این گونه مدیریت‌ها و مدیران در مملکت افسوس خورد.
4_ خوبست 5 استاندار محترمی که در 10 سال گذشته مسئولیت اداره امور استان را داشته‌اند و همچنین نمایندگان سه دوره اخیر بگویند در دوره مسئولیت خود با این پدیده نامطلوب که بر چهره و فرهنگ استان تاثیر زشتی گذاشته است چه برخوردی داشته‌اند و چرا نتوانستند این معضل را حل کنند؟
5_نیروی انتظامی و نیروهای امنیتی که مستقیماً با این پدیده درگیر هستند نظرشان چیست؟ بارها و بارها این سوخت برها با پلاک یا بی پلاک از مقابل پاسگاه‌ها یا عوامل امنیتی بدون مشکل و دغدغه عبور می‌کنند و با آنها برخورد نمی‌شود که برداشت ناظران بیرونی این است که این داستان در کلان هماهنگ است؟
6_از جمله آثار سو ناشی از این شیوه نقل و انتقال سوخت و کسب درآمدهای لحظه‌ای؛ افت فرهنگ کار و تلاش و تولید در استان است حرف بسیاری از جوانان این است که چرا به خود زحمت بدهیم و یک ماه کار کنیم که 10 تا 15 میلیون درآمد کسب کنیم وقتی با انتقال یک یا دو محموله سوخت به بیشتر از این درآمد می‌رسیم؟
در هر حال از وزارت نفت یا استانداری، نیروی انتظامی، سپاه پاسداران و نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود به این پدیده نازیبا به عنوان یک مساله و معضل بنگرند و با تدبیر و برنامه‌ریزی و اقدامی مشترک و هماهنگ برای رفع آن چاره‌اندیشی نمایند.
25 آذر 1402